Zingen voor de vrijheid
Tijdens Concert van de Vrijheid treedt een keur aan Nederlandse artiesten op om de vrijheid te vieren, maar ook om aan te tonen hoe fragiel vrijheid eigenlijk is. De opnames vonden plaats in de Theaterhangaar op voormalig vliegveld Valkenburg.
Na enkele malen laag over te zijn gekomen, landt de helikopter van de Koninklijke Luchtmacht met veel kabaal voor de Theaterhangaar. Aan boord Nick & Simon, Giovanca, Guus Meeuwis, Hessel en VanVelzen. Die laatste kust de grond bij aankomst. “Ze waren enorm aan het stunten, onderwijl bleef Guus doodkalm. Op een gegeven moment zat hij zelfs zijn telefoon te checken”, zo lacht Roel van Velzen. “Ongelooflijk!”
Abstract concept
De genoemde artiesten zijn onderdeel van Concert van de Vrijheid, een evenement dat de 70ste verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog herdenkt, maar dat ook stil staat bij vrijheid in de wereld van nu. “Het concept ‘vrijheid’ is zo abstract. Ik ben onderdeel van een generatie die nooit onderdrukking heeft meegemaakt, maar nog wel uit eerste hand over de Tweede Wereldoorlog heeft gehoord”, aldus Guus Meeuwis. “Nu groeit een generatie op voor wie de Tweede Wereldoorlog te ver weg is om er een goed beeld bij te hebben. Het is heel belangrijk dat we regelmatig stil blijven staan bij onze verworvenheden. Het risico dreigt dat we door gewenning vergeten wat vrij zijn écht betekent.”
Helikoptertraditie
Meeuwis is Vriend van de Vrijheid en zet zich vanuit die functie waar mogelijk in voor Nationaal Comité 4 en 5 mei. Net als Nick & Simon, VanVelzen en Hessel vloog hij als Ambassadeur van de Vrijheid per helikopter langs de diverse Bevrijdingsfestivals in het land. Hessel startte deze traditie in 1991. “Mijn doel was destijds om niet alleen in herinnering te houden hoe bijzonder vrij zijn is, maar ook de mensen te eren die deze vrijheid waar nodig nog steeds verdedigen”, aldus de zanger. “Voor ons én voor anderen. Dat was een reden om de Koninklijke Luchtmacht er bij te betrekken en startte de helikoptertraditie.”
Ingrijpend
Tijdens Concert van de Vrijheid staan zowel de verhalen uit de Tweede Wereldoorlog als de verhalen van nu centraal. Zoals tijdens een emotionele uitvoering van Nick & Simons De Soldaat, het lijflied van een gezin waarvan de vader niet meer terugkwam van een vredesmissie in Uruzgan. “Voordat hij vertrok zei hij nog tegen zijn kinderen dat hij niet de gesneuvelde soldaat uit dat liedje zou zijn”, vertelt Nick. “Enorm indrukwekkend dat iemand zijn leven geeft, zodat mensen die hij nooit heeft ontmoet, in een land ver van het onze, in vrijheid kunnen leven.” Simon voegt toe dat het bijzonder is dat muziek mensen steunt, ook nabestaanden van zo’n ingrijpende gebeurtenis. “Voor hen en alle anderen die iemand moeten missen, spelen we De Soldaat in een nieuw arrangement.”
Het hart volgen
Naast de zwaardere verhalen, is er ook een focus op vrolijker verhalen, zoals dat van de oudtante van Roel van Velzen, die in de dagen van de bevrijding verliefd werd op een Canadees. Voor haar speelt hij When Summer Ends. “Ze heeft hem slechts drie weken gezien, is in de jaren die volgden blijven schrijven en is uiteindelijk in 1948 naar Canada geëmigreerd”, zo vertelt de zanger die tijdens het concert via Skype verbinding met zijn tante Cor legt. “Voor die tijd – zonder internet, zonder betaalbare telefoonkosten, zonder de mogelijkheid makkelijk op en neer te reizen – een enorme stap. Ze kon er echter gewoon voor kiezen om te gaan waar haar hart haar voerde. Dát is vrijheid.”
Wereldburgers
Giovanca is de enige artiest in de line-up die nog geen Ambassadeur van de Vrijheid is geweest. Wel treedt ze samen met Herman van Veen en Claudia de Breij op tijdens het 5 mei-concert op de Amstel in Amsterdam. “Mijn vrijheidsbesef begint al bij mijn voorouders in de tijd van de slavernij. Hun vrijheidsstrijd zit in mijn taal, in de achternamen van de familie en maakt dat ik bijvoorbeeld ook niet makkelijk mijn stamboom kan achterhalen. Het maakt me dagelijks bewust van de vrijheid die we hier in Nederland hebben. In mei ligt de focus natuurlijk op de Tweede Wereldoorlog, dat vind ik heel belangrijk. Ook komende generaties moeten blijvend herinnerd worden aan wat er is gebeurd. Tegelijk zijn we met zijn allen wereldburgers, met een oog en een hart voor iedereen die niet in vrijheid kan of mag leven. Vrijheid vieren betekent ook het nemen van verantwoordelijkheid voor die mensen. Dat is een boodschap die we tijdens Concert van de Vrijheid absoluut willen uitdragen.”
HET CONCERT VAN DE VRIJHEID – zaterdag, NPO1, 21.15 uur
[Dit artikel is oorspronkelijk gepubliceerd in editie #18, 2015 van TrosKompas en in TV Krant #18, 2015 | beeld header © NOS]
