Waar het vroeger nog slechts grasvelden met een podium waren, zijn festivals anno 2020 ware ministeden, compleet met alle benodigde infrastructuur. Dat maakt van deze tijdelijke gemeenschappen perfecte proeftuinen om duurzame innovaties te introduceren. Voor EB Live schreef ik over de tien innovaties die het afgelopen festivalseizoen opvielen.
01] Circulaire catering
Waar veel evenementen de stap naar vegetarisch of veganistisch en duurzaam aan het maken zijn, heeft het tweedaagse Amsterdamse muziekfestival DGTL de stap naar circulaire catering gemaakt. Dat betekent dat tijdens de afgelopen editie het voedselaanbod op het terrein in samenwerking met Instock en The Food Line Up was samengesteld uit zogenaamd ‘gered voedsel’. Het betrof voedsel dat anders was weggegooid. Denk hierbij aan voedseloverschotten van producenten uit de regio en voedsel dat tegen/net over de houdbaarheidsdatum zat van lokale supermarkten.
02] Droge toiletten
Rondom het Leeuwardense festival Welcome To The Village is het zevendaagse innovatieprogramma DORP opgezet, dat diverse duurzaamheidsprogramma’s in de festivalsetting test. Dit jaar is door LocalWise en Fides Lapidaire een programma opgezet om bezoekers bewust te maken van ‘de waarde van uitwerpselen’. De mens haalt niet alle voedingsstoffen uit het voedsel en loost het overtollige in de ontlasting, dat via het riool bij waterzuiveringsinstallaties terechtkomt. Daar worden voedingsstoffen en mineralen eruit gefilterd, terwijl er wereldwijd problemen zijn met bodemdegradatie vanwege een tekort aan voedingsstoffen. Om de cirkel te sluiten moet ‘onze’ urine en ontlasting weer als bemesting op het landbouwgrond worden verspreid om de cirkel te sluiten. Hoewel op kleine schaal, waren de droge toiletten een start- en vooral bewustwordingspunt.
03] Friet, wodka, bier en energie
Mysteryland is al jaren een van de groenste dancefestivals ter wereld. Het evenement innoveert ieder jaar verder. Zo is een samenwerking aangegaan met de gemeente Haarlemmermeer en het
lokale energiebedrijf Tegenstroom om de komende jaren volledig op lokaal opgewekte duurzame stroom te gaan draaien. Dit jaar was al een groot deel van de energie afkomstig van de zonnepanelen die een naastgelegen boer op zijn schuur heeft liggen. Een ander deel kwam nu nog van biodiesel gemaakt van gerecyclede vetten zoals frituurvet. Ook de catering wordt lokaal gehaald, met als blikvanger de door FrietHoes gebakken friet die volledig was gemaakt van aardappels die de naast het terrein gelegen boer heeft geteeld. FrietHoes probeert zo weinig mogelijk van de aardappels die ze gebruiken weg te gooien, dus hebben ze van restmateriaal onder meer wodka en schillenbier gemaakt.
04] Hennep polsbandjes
Het Paradigm festival heeft bij de Suikerunie in Groningen een semipermanent festivalterrein staan. Dat terrein heeft als voordeel dat niet alles voor één weekend op- en weer afgebroken moet worden. Daardoor wordt er veel bespaard op materiaal en vervoer. Alle podia op het festival zijn gebouwd van gerecycled materiaal en dit jaar werd ook met een biologisch toegangsbandje geëxperimenteerd. Het duurzame festivalbandje – ontworpen door designstudente Tessa Hesseling van Academie Minerva in Groningen, die het testte in samenwerking met Innofest – was gemaakt van hennep en bevatte zaadjes van wilde bloemen. Bezoekers konden het bandje na afloop planten, waardoor het als plant uitgroeide tot een ‘levende herinnering’ aan het festival.
05] Asfalt jungle voor vervoersbeperking
Op het Lowlands-terrein is asfalt neergelegd. Nu lijkt dat niet direct een groene oplossing, maar permanent asfalt op die locatie scheelt de aanvoer van rijplaten met vrachtwagens. In totaal zo’n 35 ritten. Het festival probeert hoe dan ook de vervoersbewegingen richting het festival te beperken, zowel wat betreft publiekstransport als productioneel. Ter plekke staat een loods waar materiaal is opgeslagen dat alleen op Lowlands wordt gebruikt. Ook dat scheelt jaarlijks 150 vervoersbewegingen. Gehuurde contragewichten voor lichttorens zijn vervangen door betonblokken die op locatie blijven, dat scheelt 20 vervoersbewegingen per jaar en de befaamde loopbrug wordt ter plekke opgeslagen en in elkaar gezet. Dit scheelt 16 vervoersbewegingen per jaar.
06] GEM-tower
De Technische Universiteit Eindhoven heeft een zogeheten GEM-tower ontwikkeld, een 21 meter hoge toren die is voorzien van een windturbine en 144 felgekleurde LSC-zonnecollectoren, die ook energie opwekken als er geen direct zonlicht is. De toren wordt nog getest, zoals tijdens het afgelopen festivalseizoen op het Belgische festival Pukkelpop. Het einddoel is om een hele groep van soortgelijke torens door heel Europa op festivals in te zetten om honderd procent aan duurzame energie te leveren. In de periferie van de toren worden aan festivals nog 72 additionele zonnecollectoren geleverd. Deze kunnen tijdens het evenement op bijvoorbeeld cateringkramen, toiletgebouwen of tenten worden geplaatst en aan de accu van de toren worden gekoppeld.
07] Niet touren
Het grootste commentaar dat festivals krijgen bij het aankondigen van groene oplossingen voor hun evenement is dat de CO2-uitstoot van de artiesten die in komen vliegen met hun grote showproducties in schril contrast staat met de groene ambities. De Britse band Coldplay erkent deze problematiek en heeft aangekondigd geen grootschalige tours te gaan doen ter promotie van hun nieuwe album. Op die manier minimaliseren zij hun impact. Je zou dus kunnen zeggen dat elk evenement waar Coldplay dit jaar niet staat goed bezig is.
08] CO2-scorebord
De Hogeschool van Amsterdam (HvA) en het RIVM hebben aangekondigd het eetgedrag van festivalgangers en de ecologische voetafdruk daarvan bij te willen houden via Instagram-posts en een scorebord op het evenementen-terrein, een test die – zoals meerdere innovaties in dit overzicht – in samenwerking met Innofest is gestart. Het HvA Food Lab wil met innovatief festivalvoedsel festivalgangers verleiden om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. De voetafdruk wordt realtime zichtbaar gemaakt op een groot scherm. De proef werd aanvankelijk aangekondigd voor 2019, maar zal nu voor het eerst op Eurosonic Noorderslag 2020 -worden uitgerold.
09] Circulair douchen
Hamwells, eveneens een aan Innofest verbonden startup, heeft op Into The Great Wide Open een test gedaan met twee circulaire douches op camping Stortemelk. Deze douches hergebruiken de warmte van het afvoerwater om zo nieuw douchewater te verhitten. Zodoende verbruiken deze minder energie. Hoewel getest in festivalsetting, is dit bij uitstek een innovatie die ook in gewone woningen toegepast moet gaan worden.
10] Green Deal
Negentien grote festivals hebben op ADE Green bekend gemaakt dat zij gaan voor volledig circulaire evenementen in 2025. Dit is beklonken in de Green Deal ‘Circular Festivals’, die 18 oktober is ondertekend. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en Green Events International zijn de initiatiefnemers. Concreet betekent dit dat de aangesloten festivals geen afval meer produceren, dan wel het tijdens het evenement geproduceerde afval opnieuw gebruiken. Nederlandse festivals die deze Green Deal ‘Circular Events’ hebben ondertekend zijn Amsterdam Open Air, Best Kept Secret, DGTL, Down the Rabbit Hole, Eurosonic Noorderslag, Into the Great Wide Open, Lowlands, Mañana Mañana, Milkshake, North Sea Jazz, de Vierdaagse Feesten en Zwarte Cross. Internationaal hebben zich vanuit Groot Brittannië Boardmasters, Shambala en Boomtown aangesloten, vanuit Ierland Body & Soul, Lollapalooza Berlin en het Deense Roskilde doen mee en vanuit Frankrijk heeft We Love Green de deal ondertekend.
[Deze tekst verscheen oorspronkelijk als onderdeel van de ‘GREEN EVENTS 2020’ special in EB Live #1, 2020 en is tevens geplaatst op de website van Entertainment Business]
